Uitburgeren doe je zo! Ook weer eenzijdig over euthanasie
Al eerder schreef ik in deze blog over de eenzijdige berichtgeving over euthanasie in de media. Het is mij een doorn in het oog hoe vaak media berichten over euthanasie en hoe weinig over palliatieve zorg. Met als gevolg dat mensen denken dat uitzichtloos lijden alleen opgelost kan worden door euthanasie, terwijl lijden ook verlicht kan worden door goede palliatieve zorg.
Die eenzijdige berichtgeving zag ik ook weer in het tv-programma Uitburgeren doe je zo! waarin hersenarts Dick Swaab pleit voor een uitbox, met daarin belangrijke zaken die je rond je dood wil regelen. Een prima initiatief, maar wel weer met behoorlijk boute aannames over een zelfgekozen levenseinde.
Zo stopte een geïnterviewde vrouw heel gemakkelijk haar euthanasieverklaring in haar ‘uitbox’, naast haar afscheidsbrief aan haar kinderen en de muziek voor de begrafenis. Waarschijnlijk heeft ze het idee dat ze met zo’n verklaring haar eigen levenseinde in de hand heeft, zoals ze zelf kan bepalen welke jurk ze in haar kist draagt. Dat is natuurlijk niet waar. Ook al verzoek je zelf om euthanasie, de arts bepaalt of hij een eind maakt aan je leven, en pas dan als aan hele strikte voorwaarden wordt voldaan. Anders is het strafbaar.
In één van de grappige cartoons van Barbara Stok denken een jongen en een meisje over kwesties rond de dood. ‘Euthanasie of palliatieve sedatie’ denkt de een, ‘Queen of Beethoven’ denkt de ander. Over muziek mag iedereen uiteraard zelf een keuze maken, maar de keuze tussen euthanasie of palliatieve sedatie bestaat helemaal niet voor de patiënt. Daar gaat de arts over.
Mensen op de markt roepen desgevraagd dingen als ‘Het is je eigen keus, want het is jouw leven’, en ‘Als iemand teveel lijdt, vind ik het wel kunnen,’ op de vraag wat ze van euthanasie vinden. Alleen de uitvaartondernemer die overduidelijk wél weet waar hij het over heeft, zegt dat er uitstekende andere middelen zijn om lijden te voorkomen. Hè, hè.
De casus van de jonge vader die dementeert, is uiteraard heel schrijnend. Maar ik vraag me af of hij voor euthanasie in aanmerking was gekomen, ook als hij wél een verklaring had ingevuld. Euthanasie mag alleen worden uitgevoerd als de patiënt wilsbekwaam is, en dat was deze man niet.
Aan het eind van het programma komt de aap uit de mouw. Swaab geeft zelf een inkijkje in zijn uitbox. Als eerste legt hij ‘de papieren van de NVVE’ erin. Daarmee bekent Swaab kleur. Hij is als lid van de Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde niet onpartijdig als het gaat om euthanasie. Dat bewees hij overigens al eerder in zijn boek ‘Wij zijn ons brein’ waarin hij – ook weer eenzijdig – beweert dat ‘in geval van kanker of een andere ernstige ziekte het in Nederland gelukkig mogelijk en geaccepteerd is uitzichtloos lijden te voorkomen door middel van euthanasie.’ Mijns inziens is partijdigheid uit den boze als je in een tv-programma eerlijk over alle (on)mogelijkheden van de dood wil berichten.
Ik ben gelukkig niet de enige die zich druk maakt over de eenzijdigheid van de euthanasieberichtgeving. Vandaag stuitte ik ineens op een artikel dat in juni 2011 in het Historisch Nieuwsblad stond met als titel: ‘Eenzijdig euthanasiedebat’. Hierin zet Hans Schoots de geschiedenis van het euthanasiedebat op een rijtje en komt hij tot de conclusie dat de publieke euthanasiediscussie vanaf het begin iets extreems had, waar weinig behoefte was aan nuance en nauwelijks ruimte werd gegeven aan de niet-dominante opinie.
De uitzending van Swaab bevestigt dat dat tot op de dag van vandaag waar is.
Katja Meertens 